تهران- ایرنا- محققان ایرانی حوزه مکاترونیک موفق به طراحی و ساخت نوعی تیوب لیزر گازکربنیک شده اند که ضمن برخورداری از مزایای کیفی و قیمت ارزان تر نسبت به مشابه خارجی، کشور را از واردات این محصول شامل تحریم بی نیاز می کند.

به گزارش روز شنبه گروه علمی ایرنا، ششمین جشنواره و نمایشگاه نوآوری و فناوری رَبع رشیدی (rinotex 2018) با رویکرد تجاری سازی و آماده کردن تعامل عرضه کنندگان و متقاضیان فناوری ۱۰ تا ۱۴ آبان در محل نمایشگاه بین المللی تبریز برگزار شد.

مرکز رشد پارک علم و فناوری تبریز یکی از شرکت کنندگان در این نمایشگاه بود که محصولات فناوران برتر فعال در مرکز را به نمایش گذاشته بود. تیوب لیزر سیلد گاز کربنیک طراحی و ساخت شماری از محققان مستقر در این مرکز بود که بعد از تلاش ۶ ساله برای توسعه آن به تجاری سازی رسیده است. 

یکی از مجریان طرح ساخت این لیزر در گفت وگو با خبرنگار علمی در مورد آن توضیح داد: این تیوب لیزر سیلد گاز کربنیک است؛ سیلد/sealed یعنی بسته و به معنای تیوبی است که گاز داخل آن محبوس بوده و در حال چرخش نیست؛ تیوب اسم انگلیسی و لامپ اسم متداول بزرگ است. 

ساجد خلیفه ادامه داد: این تیوب، فناوری بالا و تولیدکننده کمی دارد و فقط پنج شرکت در دنیا تامین کننده کل نیازها هستند که تعداد آنها هم کاهش یافته است. این محصول تولیدکننده نور و خود لیزر است و طول موج امواج آن ۱۰٫۶۴ میکرومتر است، این طول موج در بازه مادون قرمز است و بیشتر جنبه حرارتی دارد، این حرارت وقتی از بخش نوک تیوب به صورت متمرکز خارج می شود، بسیار قدرتمند است و حتی می تواند یک آجر نسوز را سوراخ کند. 

وی ادامه داد: این محصول کاربردهای زیادی دارد و هر روز به کاربردهای آن افزوده می شود، اکنون در صنعت برای برش، سوراخ کاری، حکاکی و آبکاری و در پزشکی در دستگاه های جراحی، دستگاه های جوانسازی، لایه بردار و موبر از همین نوع لیزر استفاده می شود. همچنین به اندازه ای قوی است که می تواند مثلا برای حکاکی عکس روی سنگ استفاده شود. 

این محقق عرصه الکترونیک گفت: به دلیل جنس نور و فرکانس خاصی که دارد و چون در سطح جذب می شود، اثر خوب و دقیقی روی ماده در صنعت و پزشکی می گذارد.

مجری این طرح در مورد گروه تحقیقاتی انجام دهنده این طرح نیز گفت: ما یک تیم مکاترونیک سه نفره شامل دانشجوی دانشگاه تبریز، دانشگاه علمی کاربردی تبریز و دانشگاه شیراز بودیم که کار خود را از ساخت دستگاه های سی ان سی لیزر (cnc laser) شروع کردیم، داخل این دستگاه ها همین لامپ مصرف می شد، ولی بعد از چند سال که این دستگاه ها را تولید کرده و فروختیم متوجه شدیم دستگاه ها پاشنه آشیل دارند که همین محصول است؛ زیرا هزینه بر است، سرمایه زیادی از کشور خارج می کند و تولیدکننده محدودی دارد. 

وی در مورد تولیدکنندگان فعلی این دستگاه توضیح داد: این دستگاه اکنون فقط در چین توسط سه شرکت تولید می شود، یک شرکت انگلیسی و یک شرکت آمریکایی هم به دلیل اینکه نتوانستند با شرکت های چینی رقابت کنند تولید خود را متوقف کردند؛ ولی محصولی که تولید کردیم به کره جنوبی، روسیه، اوکراین صادر می شود و به دلیل خط تولیدی که در ترکیه راه انداختیم، در این کشور هم فروش داریم.

ضمن اینکه در نمایشگاه های اخیر رایزنی های خوبی هم با تجار هندی داشته ایم. همچنین محصول ما از محصولات این شرکت چینی هم بهتر بوده و طول عمر بیشتری هم داشته است و هم توانسته ایم خدمات پس از فروش را به آن اضافه کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا این محصول به تولید انبوه رسیده گفت: ما با کمک یک سرمایه گذار خارجی در ترکیه یک خط تولید راه انداختیم؛ زیرا در زمانی که شروع کردیم دسترسی به بازارهای جهانی از ایران دشوارتر بود ولی الان به دلیل شرایط داخل کشور خط تولید جدیدی را داخل ایران با کمک یک سرمایه گذار داخلی راه اندازی می کنیم؛ زیرا قیمت تمام شده داخل کشور خیلی مناسب خواهد بود.

***مزایا نسبت به نمونه خارجی

خلیفه در مورد مزایای این دستگاه لیزر نسبت به مشابه چینی آن توضیح داد: نسبت به نوع چینی هم کیفیت نور بالاتر و هم وقتی بازه ای را در نظر بگیریم هر چه روی این فرکانس متمرکزتر باشیم؛ قدرت برش و کیفیت عملکرد لامپ بهتر می شود. محصول ما نسبت به محصولات چینی، هم کیفیت نور بالاتر، هم طول عمر بیشتر و هم پشتیبانی داریم که شرکت های چینی برای مصرف کنندگان منطقه ما نمی توانند پشتیبانی انجام دهند، زیرا این شرکت ها دور هستند و هم قطعه بسیار حساس است که امکان ارائه خدمات پس از فروش را دشوارتر می کند، همچنین قیمت ما ۱۰درصد نسبت به نمونه های چینی ارزان تر است. 

وی با تاکید بر اینکه این محصول استفاده دوجانبه دارد و می تواند شامل انواع تحریم ها شود نیز گفت: تلاش می کنیم جلوی خروج ارز را بگیریم و در مرحله بعد صادرات به کشورهای حوزه سی ای اس/cis (مستقل همسود) و خلیج فارس را آغاز کنیم. 

طول لامپ توان محصول را تعیین می‌کند، در دستگاه‌های با کاربری پزشکی طول آن کوتاه‌تر است زیرا حدود ۳۰ وات توان دارد و بیشتر از آن ضرر خواهد داشت در کاربری‌های صنعتی لامپ بزرگ است و این لامپ ۱۲۰ وات توان می‌دهد و تخته به ضخامت ۵ میلیمتر را به‌راحتی و با دقت برش دهد و لامپ‌های از این بزرگ که تا ۳۰۰ وات توان دارند.

وی تصریح کرد: این محصول همچنان قابلیت تحقیق و توسعه دارد تا طول آن کمتر شده و توان آن بالاتر برود و کارایی بیشتری داشته باشد. 

ارائه ایده هایی در چهار بخش فناوری، توسعه و تجاری سازی فناوری، فروش محصولات دانش بنیان و شناسایی نیازمندی های فناورانه از اهداف برگزاری ششمین جشنواره و نمایشگاه نوآوری و فناوری ربع رشیدی بود.

منطقه ویژه علم و فناوری ربع رشیدی تبریز یکی از پنج منطقه ویژه علم و فناوری است که در سال ۱۳۹۳ با مجوز شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) تاسیس شد.