شیمی فیزیک معدنی
تالیف: سرکار خانم دکتر افسون جراح
15 درصد تخفیف برای اعضای محترم انجمن شیمی ایران
مختصری از محتوای کتاب:
«نظریه میدان بلور در سال 1929 توسعه یافت و با نظریه پیوند والانس پاولینگ همزمان بود. هر چند این نظریه توسط فیزیکدانان ارائه گردید، نقش سازنده و پر اهمیت آن در توجیه خواص ترکیبات کئوردینانسیون، تقریباً تا دهۀ 1950 برای شیمیدانان نامکشوف ماند. متأسفانه نظریه‌ای چنین بنیادی و اساسی، در مورد شکافتگی سطوح انرژی ترکیبات کئوردینانسیون برای اغلب دانشجویان شیمی، همچنان ناشناخته و مهجور مانده و تاکنون یکی دو تألیف در این باره صورت گرفته است. این موضوع بهانه و انگیزه‌ای شد تا به نوشتن این کتاب همت گمارم.
کتاب حاضر در نه فصل به تالیف در آمـده و بـه تشریح روشهـایی می‌پردازد که به کمک آن می‌توان مقدار شکافتگی سطوح انرژی اوربیتالهای d ترکیبات کئوردینانسیون مختلف را که تحت اختلالهای متعدد قرار می‌گیرند، به دست آورد. اعتقاد دارم درک جزئیات نظریة میدان بلور بدون فهم عمیق و درست از ساختار اتمی، توابع موج اتمی و اعداد کوانتومی امکان‌پذیر نیست. در فصل اول کتاب حاضر، با بهره‌گیری از مبانی مکانیک کوانتومی، اصول اساسی و حیاتی که هر شیمیدان باید در ارتباط با ساختار اتمی، توابع موج اتمی و اعداد کوانتومی بداند، بررسی شده است که فصل اول عبارت است از مباحث ضروری:در مورد مفهوم لیگاند،انواع لیگاند،دسته بندی لیگاندها،ترکیبات کیوردیناسیون و ویژگیهای ترکیبات کیوردیناسیون، نظریه میدان بلور ، نظریه میدان لیگاند و نظریه اوربیتال مولکولی و همچنین در مورد اوریتال های d و سایر اوربیتالها،نحوه یافتن اوربیتالهای اتمی و تاثیرات میدان لیگاند جهت محاسبه شکل اوربیتالها و اثبات عمود و موازی بودن تابع های موجی و همچنین بیان کمی اثر میدان لیگاند و ........ میباشد
نظریۀ کوانتومی موضوع مرکبی است، زیرا اساساً ماهیتی ریاضی گونه دارد. بدون دانشی از ریاضیات، درک نکات باریک مفاهیم آن، نظیر آنچه مربوط به اوربیتال اتمی است، دشوار می‌گردد. در فصل اول سعی شده مباحث ضروری و تفسیر فیزیکی آنها که نظریۀ کوانتومی در کاربردش در شیمی به آنها متکی است، برای خواننده آورده شود.. اغلب دانشجویان شیمی تمایل دارند مفاهیمی مانند توابع موج اتمی، اوربیتالها، اسپین الکترون و ... را با ایجاد تجسّمی فیزیکی و تصویری شهودی از اتم بیاموزند. اعتقاد دارم آموزش درست و عمیق این مطالب، بزرگترین هدیه به دانشجویان شیمی است، زیرا ضربۀ اساسی‌تر در فهم مفاهیم زمانی وارد می‌شود که دانشجو با چارچوب ذهنی نادرستی که از اتم دارد، به تفسیر و تحلیلهای بعدی در مورد بقیۀ موضوعات شیمی می‌پردازد.در فصل دوم تلاش شده اساس میدان بلور ضمن معرفی نظریۀ میدان بلور با ارائة پیش نیازهای لازم نظیر تئوری اختلال، بدست اوردن دترمینان جهت اثبات شکافتگی سطوح انرژی اربیتالهای d با حل انتگرال های لازم و همچنین محاسبه بزرگی شکافتگی اوربیتالهای d بر اساس میدان بلور ارایه گردد. در فصل سوم، توابع موج ترمهای طیفی را با کمک عملگرهای بالابرنده و کاهنده به دست می‌آوریم همچنین روشهای حذف متناوب و نحوه محاسبه انرژی طبق سرفصل اورده شده است. در فصل چهارم ، بررسی یون آزاد در میدانهای بلوری ضعیف بحث شده است. در فصل پنجم جنبه ترمودینامیکی میدان بلور (انرژی پایداری میدان بلور،انرژی های شبکه، پروسکایت، اسپینل ها و شواهد تجربی برای نظریه میدان بلور ) اورده شده است. در فصل ششم به بررسی نظریه گروه به طور کامل طبق سرفصل N.Figgis پرداخته شده است که دانستن ان برای هر دانشجوی شیمی به طور کامل لازم و ضروری میباشد.فصل هفتم به بررسی یونهای آزاد در میدان بلوری قوی و متوسط و چگونگی رسم دیاگرامهای ارتباط برای آرایشهای الکترونی متفاوت با استفاده از روش کاهش تقارن و نیز انرژیهای جفت شدگی و دیاگرام های تانابه و سوگانو و همچنین ساده شده دیاگرام های تانابه به طور کامل در این فصل توضیح داده شده است. در فصل هشتم به طور کامل به بررسی طیفهای الکترونی یونهای کمپلکس در ارایش های متفاوت پرداخته شده است. در فصل نهم این کتاب نمونه سوالات مربوط به تمامی فصل ها حل شده است .
کتاب حاضر دقیقا طبق سرفصل کتاب شیمی فیزیک معدنی N.Figgis میباشد که با لطف خدا سعی شده است مسایل اخر فصل ها و اثبات ها در حد امکان حل شده و قرار داده شود امیدوارم که توانسته باشم در پیشرفت علمی دانشجویان عزیز با لطف خدا قدمی برداشته باشم.
ضمیمه این کتاب نیز حل مسایل مختلف از تمامی فصول ها میباشد. امیدوارم بنده را با نظرات خودتون در مورد کتاب حاضر یاری بفرمایید.
افسون جراح مدرس دانشگاه
نکته: معرفی کتاب در سایت انجمن مبنی بر تایید محتوای علمی نمی باشد.