هران- ایرنا- مراسم بزرگداشت سال جهانی جدول دوره‌ای عنصرها در ایران به همت موزه ملی علوم و فناوری و به مناسبت نامگذاری سال 2019 میلادی به نام «سال جهانی جدول دوره‌ای عنصرها» کلید خورد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، موزه ملی علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران، در راستای گسترش سواد علمی-فناورانه و ترویج علم در میان اقشار گوناگون جامعه و ایجاد شور و انگیزه برای یادگیری علم در نسل جوان کشور و تربیت دانشمندان آینده، این مراسم را تدارک دیده است.
در این مراسم که امروز سه شنبه برگزار شد، «سعدالله نصیری قیداری» در زمینه نقش مناسبت‌های جهانی در تحقق اهداف و برنامه‌های یونسکو، «محمد کوتی» در زمینه اهمیت جدول تناوبی در علوم و فناوری و «منصور وصالی» درباره اینکه چرا دانستن جدول تناوبی برای مردم مهم است؟ سخنرانی کردند.
** نامگذاری های یونسکو بر پایه برقراری صلح استوار است
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران و استاد دانشگاه شهید بهشتی به عنوان نخستین سخنران در این همایش یک روزه که موزه ملی علوم و فناوری با همکاری موزه باستان در سالن اجتماعات موزه دوران اسلامی برگزار شد، در زمینه نقش مناسبت‌های جهانی در تحقق اهداف و برنامه‌های یونسکو گفت: یونسکو بر سه محور آموزش و تربیت، علم، فرهنگ و ارتباطات استوار است و برای رسیدن به تقویت صلح جهانی و استقرار آن راه خود را در این محورها پیش می برد.
سعدالله نصیری قیداری افزود: ایران در سال 1337 به عضویت یونسکو درآمد و در زمینه های اصلی فعالیت یونسکو که عبارت است از آموزش علوم اجتماعی، طبیعی، فرهنگی و ارتباطات گام برداشته است.
وی خاطرنشان کرد: تاسیس کرسی های علمی، ثبت میراث فرهنگی، میراث ناملموس، عضویت در شبکه همکاری شهرهای میراث معنوی و تاسیس مراکز منطقه ای درجه دو وابسته به یونسکو از دیگر عملکردهای یونسکو است که ایران هم در آن همکاری های لازم داشته است. برای درک این موضوع می‌توان به ثبت هزار و هفتصدمین سالگرد تاسیس دانشگاه جندی شاپور در یونسکو نام برد.
نصیری قیداری ضمن برشمردن روزهای بین المللی و جهانی ایران در سازمان یونسکو از قبیل روز جهانی شعر، مبارزه با تبعیض نژادی، بحث تنوع زیستی و کاهش بلایای طبیعی که با رنگ و بوی آموزش همراه است، اظهار داشت: دولت ها از اعضای یونسکو هستند و در این مسیر باید بتوانند از تجربیات و نوآوری های بین المللی بهره کافی و کافی ببرند، بنابراین لازم است که کنوانسیون های مربوط به میراث فرهنگی آموزش ببینند تا بتوانند در فضای یونسکو و دیگر کشورها فعالیت کنند؛ همانند آنچه درباره ثبت جنگل های هیرکانی اتفاق افتاد.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو یادآور شد: امسال صدوپنجاهمین سالگرد فرمول بندی جدول مندلیف است، جدولی که تمام عناصر سازنده کائنات را به شکلی منظم و زیبا ساماندهی می کند، نامگذاری سال 2019 به جدول تناسبی مندلیف مختص به یک کشور و خطه نیست بلکه تمامی کشورها در کنار هم در آن شریک هستند و این همان استقرار صلح یعنی محور اصلی برنامه های یونسکو است.
نصیری قیداری خاطرنشان کرد: این تصمیم توسط اتحادیه بین المللی شیمی محض و کاربردی IUPAC اعلام و عنوان شد که می خواهیم دنیا را به اهمیت علم شیمی که بر تمام زندگی افراد احاطه دارد متوجه کنیم.
وی در آخر گفت: باید توجه شود که این جدول محصول تلاش دانشمندان زیادی در تاریخ علم شیمی است و این موضوع از نظر یونسکو در نامگذاری مناسبت ها مهم است.
** جدول تناوبی مندلیف، دانشمندان را گردهم آورده است
استاد شیمی دانشگاه شهید چمران هم به عنوان دومین سخنران این مراسم، جدول تناوبی را با نظریه داروین مقایسه کرد و اهمیت و ارزش آن را در علوم و فناوری های گوناگون یادآور شد.
محمد کوتی افزود: هر آنچه در اطراف خود می بینیم از عناصر جدول مندلیف تشکیل شده اند، برای مشخص شدن اهمیت بیشتر این جدول، محققان اطلاعات جدول را به هوش مصنوعی دادند تا بدانند این سیستم می‌تواند همانند مندلیف عمل کند اما مشاهده کردند که نتیجه مطلوب به دست نیامد.
وی ضمن تاکید بر این که افراد بسیاری در تکمیل جدول مندلیف تلاش کرده اند، گفت: به عنوان نمونه در مورد عنصر 117 این جدول، دانشمندان کشورهای آمریکا، روسیه و ژاپن با هم به کشف آن پرداختند پس نباید یک نفر را آنقدر برجسته کنیم تا سایرین دیده نشوند.
به بیان وی، دانشمندان به دنبال تکمیل و افزودن عناصر دیگر به جدول هستند اما امکان آن در آینده نزدیک پیش بینی نمی شود.
این استاد شیمی درباره کاربرد عناصر جدول در علم گفت: از استحکام الماس در دمای بالا در ساخت مته های صنعتی استفاده شد یا مثلا از هلیوم که ایران 17 درصد هلیوم جهان را دارد و متاسفانه از آن بهره برداری نمی شود، در کشور قطر از آن در ساخت اَبَررساناها استفاده می‌کنند. نفوذ جدول تناوبی عناصر در بدن و فیزیولوژی انسان هم قابل تامل است.
** ترویج علم باید بر مبنای علوم اجتماعی باشد
سومین سخنران این مراسم «منصور وصالی» مدرس دانشگاه شهید رجایی بود و درباره اینکه چرا دانستن جدول تناوبی برای مردم مهم است؟ سخنرانی کرد.
وصالی با طرح این پرسش گفت: از منظر ترویج علم، دانستن جدول برای مردم مهم است اما متأسفانه فعالیت‌های ترویج علم مبتنی بر نظریه‌ها و مدل‌هایی است که زیربنای آن را پارادایم‌هایی شکل می‌دهد که اجتماع علمی آن را ساخته است، این در حالی است که ترویج علم باید بر مبنای علوم اجتماعی باشد.
وی افزود: منظور از ترویج علم این است که مردم بدانند علم چیست و چطور کار می‌کند. چراکه علم جزئی مهم از فرهنگ بشری است و مانند هر فرهنگی زبان خاص خود را دارد، پس ناچار است با جامعه تعامل داشته باشد و جامعه هم ناچار است زبان علم را بداند.
به بیان وصالی، واژه‌های تخصصی هر علم همچون نیرو، واکنش، سلول و موارد مشابه است و نکته جالب اینکه این واژه‌ها در زندگی روزمره افراد هم به کار می‌رود.
وی خاطرنشان کرد: همین دانستن زبان علم باعث شد که مندلیف به فکر طبقه‌بندی عناصر بیافتد تا فهم و درک آن برای افراد جامعه سهل و آسان باشد و بتوانند در زندگی روزمره آن را مدنظر بگیرند و در واقع علم را به میان مردم آورد.
این مدرس دانشگاه، دانستن و شناخت چالش‌های پیش روی علم را یکی از راهکارهای ترویج آن عنوان کرد و گفت: نداشتن درک درست از علم، شکل نگرفتن فرهنگ علم و شکل نگرفتن اجتماع علمی از جمله چالش‌های پیش روی علم در ایران است که مانع ترویج آن می‌شود و باید موردتوجه قرار گیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ترویج علم نیازمند همکاری‌های میان‌رشته‌ای است و سال جهانی می‌تواند آغازی باشد برای این همکاری‌ها.
در این مراسم که امروز سه شنبه برگزار شد، «سعدالله نصیری قیداری» در زمینه نقش مناسبت‌های جهانی در تحقق اهداف و برنامه‌های یونسکو، «محمد کوتی» در زمینه اهمیت جدول تناوبی در علوم و فناوری و «منصور وصالی» درباره اینکه چرا دانستن جدول تناوبی برای مردم مهم است؟ سخنرانی کردند.
** نامگذاری های یونسکو بر پایه برقراری صلح استوار است
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران و استاد دانشگاه شهید بهشتی به عنوان نخستین سخنران در این همایش یک روزه که موزه ملی علوم و فناوری با همکاری موزه باستان در سالن اجتماعات موزه دوران اسلامی برگزار شد، در زمینه نقش مناسبت‌های جهانی در تحقق اهداف و برنامه‌های یونسکو گفت: یونسکو بر سه محور آموزش و تربیت، علم، فرهنگ و ارتباطات استوار است و برای رسیدن به تقویت صلح جهانی و استقرار آن راه خود را در این محورها پیش می برد.
سعدالله نصیری قیداری افزود: ایران در سال 1337 به عضویت یونسکو درآمد و در زمینه های اصلی فعالیت یونسکو که عبارت است از آموزش علوم اجتماعی، طبیعی، فرهنگی و ارتباطات گام برداشته است.
وی خاطرنشان کرد: تاسیس کرسی های علمی، ثبت میراث فرهنگی، میراث ناملموس، عضویت در شبکه همکاری شهرهای میراث معنوی و تاسیس مراکز منطقه ای درجه دو وابسته به یونسکو از دیگر عملکردهای یونسکو است که ایران هم در آن همکاری های لازم داشته است. برای درک این موضوع می‌توان به ثبت هزار و هفتصدمین سالگرد تاسیس دانشگاه جندی شاپور در یونسکو نام برد.
نصیری قیداری ضمن برشمردن روزهای بین المللی و جهانی ایران در سازمان یونسکو از قبیل روز جهانی شعر، مبارزه با تبعیض نژادی، بحث تنوع زیستی و کاهش بلایای طبیعی که با رنگ و بوی آموزش همراه است، اظهار داشت: دولت ها از اعضای یونسکو هستند و در این مسیر باید بتوانند از تجربیات و نوآوری های بین المللی بهره کافی و کافی ببرند، بنابراین لازم است که کنوانسیون های مربوط به میراث فرهنگی آموزش ببینند تا بتوانند در فضای یونسکو و دیگر کشورها فعالیت کنند؛ همانند آنچه درباره ثبت جنگل های هیرکانی اتفاق افتاد.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو یادآور شد: امسال صدوپنجاهمین سالگرد فرمول بندی جدول مندلیف است، جدولی که تمام عناصر سازنده کائنات را به شکلی منظم و زیبا ساماندهی می کند، نامگذاری سال 2019 به جدول تناسبی مندلیف مختص به یک کشور و خطه نیست بلکه تمامی کشورها در کنار هم در آن شریک هستند و این همان استقرار صلح یعنی محور اصلی برنامه های یونسکو است.
نصیری قیداری خاطرنشان کرد: این تصمیم توسط اتحادیه بین المللی شیمی محض و کاربردی IUPAC اعلام و عنوان شد که می خواهیم دنیا را به اهمیت علم شیمی که بر تمام زندگی افراد احاطه دارد متوجه کنیم.
وی در آخر گفت: باید توجه شود که این جدول محصول تلاش دانشمندان زیادی در تاریخ علم شیمی است و این موضوع از نظر یونسکو در نامگذاری مناسبت ها مهم است.
** جدول تناوبی مندلیف، دانشمندان را گردهم آورده است
استاد شیمی دانشگاه شهید چمران هم به عنوان دومین سخنران این مراسم، جدول تناوبی را با نظریه داروین مقایسه کرد و اهمیت و ارزش آن را در علوم و فناوری های گوناگون یادآور شد.
محمد کوتی افزود: هر آنچه در اطراف خود می بینیم از عناصر جدول مندلیف تشکیل شده اند، برای مشخص شدن اهمیت بیشتر این جدول، محققان اطلاعات جدول را به هوش مصنوعی دادند تا بدانند این سیستم می‌تواند همانند مندلیف عمل کند اما مشاهده کردند که نتیجه مطلوب به دست نیامد.
وی ضمن تاکید بر این که افراد بسیاری در تکمیل جدول مندلیف تلاش کرده اند، گفت: به عنوان نمونه در مورد عنصر 117 این جدول، دانشمندان کشورهای آمریکا، روسیه و ژاپن با هم به کشف آن پرداختند پس نباید یک نفر را آنقدر برجسته کنیم تا سایرین دیده نشوند.
به بیان وی، دانشمندان به دنبال تکمیل و افزودن عناصر دیگر به جدول هستند اما امکان آن در آینده نزدیک پیش بینی نمی شود.
این استاد شیمی درباره کاربرد عناصر جدول در علم گفت: از استحکام الماس در دمای بالا در ساخت مته های صنعتی استفاده شد یا مثلا از هلیوم که ایران 17 درصد هلیوم جهان را دارد و متاسفانه از آن بهره برداری نمی شود، در کشور قطر از آن در ساخت اَبَررساناها استفاده می‌کنند. نفوذ جدول تناوبی عناصر در بدن و فیزیولوژی انسان هم قابل تامل است.
** ترویج علم باید بر مبنای علوم اجتماعی باشد
سومین سخنران این مراسم «منصور وصالی» مدرس دانشگاه شهید رجایی بود و درباره اینکه چرا دانستن جدول تناوبی برای مردم مهم است؟ سخنرانی کرد.
وصالی با طرح این پرسش گفت: از منظر ترویج علم، دانستن جدول برای مردم مهم است اما متأسفانه فعالیت‌های ترویج علم مبتنی بر نظریه‌ها و مدل‌هایی است که زیربنای آن را پارادایم‌هایی شکل می‌دهد که اجتماع علمی آن را ساخته است، این در حالی است که ترویج علم باید بر مبنای علوم اجتماعی باشد.
وی افزود: منظور از ترویج علم این است که مردم بدانند علم چیست و چطور کار می‌کند. چراکه علم جزئی مهم از فرهنگ بشری است و مانند هر فرهنگی زبان خاص خود را دارد، پس ناچار است با جامعه تعامل داشته باشد و جامعه هم ناچار است زبان علم را بداند.
به بیان وصالی، واژه‌های تخصصی هر علم همچون نیرو، واکنش، سلول و موارد مشابه است و نکته جالب اینکه این واژه‌ها در زندگی روزمره افراد هم به کار می‌رود.
وی خاطرنشان کرد: همین دانستن زبان علم باعث شد که مندلیف به فکر طبقه‌بندی عناصر بیافتد تا فهم و درک آن برای افراد جامعه سهل و آسان باشد و بتوانند در زندگی روزمره آن را مدنظر بگیرند و در واقع علم را به میان مردم آورد.
این مدرس دانشگاه، دانستن و شناخت چالش‌های پیش روی علم را یکی از راهکارهای ترویج آن عنوان کرد و گفت: نداشتن درک درست از علم، شکل نگرفتن فرهنگ علم و شکل نگرفتن اجتماع علمی از جمله چالش‌های پیش روی علم در ایران است که مانع ترویج آن می‌شود و باید موردتوجه قرار گیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ترویج علم نیازمند همکاری‌های میان‌رشته‌ای است و سال جهانی می‌تواند آغازی باشد برای این همکاری‌ها.